NFT użytkowe jako nowa przyszłość transakcji blockchain?
Nagłaśniane przez media transakcje NFT za bajońskie sumy spowodowały głosy krytyki, uznające to narzędzie jedynie za bańkę spekulacyjną. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że obok NFT kolekcjonerskich wyróżnia się również NFT użytkowe, których wykorzystanie w poszczególnych branżach może mieć szczególne znaczenie i stać się przyszłością transakcji blockchain.
NFT („Non-Fungible Token”) zrewolucjonizowały rynek nowych technologii, stając się istotnym elementem ewolucji internetu i służąc jako podwaliny do budowy Web 3.0 – nowej generacji internetu w dużej mierze opartego na decentralizacji, technologii blockchain oraz sztucznej inteligencji (AI). Pomimo zauważalnego ostatnio spadku popularności, NFT wciąż cieszy się sporym zainteresowaniem. Olbrzymia liczba dokonanych do tej pory inwestycji przy wykorzystaniu NFT zrodziła jednak liczne wyzwania i ryzyka – zarówno prawne, podatkowe, jak i legislacyjne. Wszystkie są obecnie szeroko komentowane i analizowane.
Czym jest NFT?
NFT, czyli z ang. „Non-Fungible Token”, oznacza w dosłownym tłumaczeniu niewymienialny token będący cyfrowym zapisem aktywów opartym o technologię blockchain, głównie Ethereum ERC-721. Innymi słowy NFT to cyfrowy, kryptograficzny zapis wszelkiego rodzaju przedmiotów materialnych oraz niematerialnych, takich jak filmy, grafiki, fonogramy, memy. Tym, co wyróżnia NFT, jest jego unikatowość. W przeciwieństwie do kryptowalut, również stworzonych w ramach architektury blockchain, NFT są niewymienialne. Każdy NFT posiada przypisane indywidualne metadane (treści) powodujące ich niepowtarzalność. Różne NFT przedstawiające te same cyfrowe grafiki czy sekwencje audio lub wideo, będą zawierać inne zapisy informacji/danych w swoich łańcuchach bloków. Fakt, że NFT działa w oparciu o architekturę blockchain powoduje, że każdy z tokenów jest niepowtarzalny, praktycznie niemożliwy do skopiowania (oczywiście uwzględniając obecnie znaną i stosowaną technologię), a jego autentyczność oraz pochodzenie może zostać sprawdzone.(1)
Właśnie te cechy NFT umożliwiające skuteczne techniczne zabezpieczenie i sprawdzenie autentyczności stały się bardzo pożądane dla branż kreatywnych. To w nich szerokie zastosowanie znalazło NFT użytkowe.
Co to jest NFT użytkowe?
NFT użytkowe są to NFT, które przyznają ich nabywcom pewnego rodzaju korzyści, prawa lub przywileje. Właściciel NFT użytkowego uzyskuje coś więcej niż tylko dostęp do aktywów cyfrowych. Jeśli chodzi o ,,utilities”, które mogą zostać dodane do NFT to można wyróżnić m.in.:
■ Połączenie NFT z fizycznym produktem Tego rodzaju NFT użytkowe znalazły zastosowanie w szczególności w branży modowej i dóbr luksusowych. Branża modowa już od jakiegoś czasu aktywnie inwestuje w NFT. Z danych zebranych na potrzeby Vogue Business Index wynika, że 17 proc. marek obecnych w tym indeksie współpracowało z NFT już zimą 2021 roku. Znane marki modowe realizują projekty umożliwiające zakup swoich wirtualnych produktów w metaversie, ale również zapewniając nabywcom NFT ich fizyczne wersje.
■ NFT zapewniające wstęp na wydarzenia, koncerty, eventy Kings of Leon, emitując swój nowy album „When You See Yourself”, sprzedawali w formie NFT sześć limitowanych tzw. ,,golden tickets” zapewniających dożywotni wstęp na wszystkie koncerty zespołu. Takie ,,utilities” wykorzystuje również projekt World of Women mający na celu wspieranie i edukowanie kobiet oraz zwiększanie ich udziału w NFT i Web 3.0. Nabywając WOW NFT uzyskuje się m.in zaproszenie na coroczną galę oraz inne organizowane wydarzenia.
■ Dostęp do specjalnego kontentu Ciekawym przykładem zastosowania tego rodzaju użytkowych NFT jest GainForest – międzynarodowe stowarzyszenie non-profit z siedzibą w Szwajcarii. Każda dokonana na rzecz tej organizacji darowizna jest nagradzana „unikalnym zasobem cyfrowym, niezamiennym i dynamicznym certyfikatem wpływu (NFTrees™)”, który przechowuje dane na żywo (dane z drona, zdjęcia satelitarne, fotografie przyrodnicze, kamery dzikich zwierząt i inne) z danego obszaru. Z kolei spółka Moss ,,stokenizowała Amazonkę”. Sprzedawane przez tę spółkę NFT zapewniają własność jednego hektara lasu amazońskiego. Wszystko oczywiście w celu zapewnienia jego ochrony.
NFT znajduje szerokie zastosowanie m.in. w branży gamingowej, muzycznej oraz filmowej. W branży filmowej, NFT swój potencjał może wykorzystać przede wszystkim w zakresie szeroko pojętego merchandisingu. Jeśli zaś chodzi o branżę muzyczną, to niektórzy eksperci uważają, iż NFT użytkowe może całkowicie zmienić funkcjonowanie rynku. Umożliwia bowiem artystom uniezależnienie się od ,,pośredników dystrybucji”, takich jak platformy streamingowe czy wytwórnie muzyczne. Otóż każdy artysta może sam bezpośrednio sprzedawać swoją muzykę w ramach NFT, zachowując pełnię praw do swojej twórczości i jednocześnie omijając niekorzystny podział zysków z platformami streamingowymi, który obecnie panuje. Dodatkowo daje szansę na bezpośrednią interakcję z fanami, a fanom na bezpośrednie wspieranie swoich artystów.
Jak widać NFT ma nie tylko charakter kolekcjonerski, ale również użytkowy w dosłownym tego słowa znaczeniu. Niektórzy wręcz twierdzą, iż przez swoje właściwości umożliwiające weryfikację autentyczności, NFT będą obecne w naszym codziennym życiu i dostępne dla każdego. Czy tak się rzeczywiście stanie, pokażą najbliższe lata oraz rozwój prac nad metaversum.
-----------------------------------------------------------------------------------
1. Obrót NFT jako nowa forma dystrybucjiprzedmiotów własności intelektualnej – M. Kubiak, E. Karwowska, Prawo Nowych TechnologiiNr 1/2022.
Ewa Karwowska senior associate w kancelarii SKP Ślusarek Kubiak Pieczyk
Specjalizuje się w prawie własności intelektualnej, w szczególności w prawie autorskim. Posiada również szerokie doświadczenie w obsłudze prawnej filmów oraz reklam telewizyjnych. Współpracowała z największymi na rynku wytwórniami muzycznymi, producentami telewizyjnymi oraz dystrybutorami filmowymi.
