THINK MICE

Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) wprowadzone ustawą z dnia 4 października 2018 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 1342), stanowią dodatkowe narzędzie, umożliwiające długoterminowe oszczędzanie na przyszłą emeryturę. Wdrożenie PPK jest obowiązkowe dla pracodawców – poza nielicznymi wyjątkami przedsiębiorcy nie mogą zrezygnować z wprowadzenia PPK w firmie. Uczestnicy programu mogą natomiast podjąć decyzję o rezygnacji z tej formy oszczędzania w każdej chwili.

TERMIN WERYFIKACJI ZATRUDNIENIA	STAN ZATRUDNIENIA	WYBÓR INSTYTUCJI FINANSOWEJ	TERMIN PODPISANIA UMOWY O ZARZĄDZANIE PPK	TERMIN PODPISANIA UMOWY O PROWADZENIE PPK
30.06.2019	50 - 249 OSÓB	1.07 - 27.10.2020	27.10.2020	10.11.2020
31.12.2019	20 - 49 OSÓB	1.07 - 27.10.2020	27.10.2020	10.11.2020
-	PONIŻEJ 20 OSÓB	1.01 - 23.04.2021	23.04.2021	10.05.2021

Termin wprowadzenia PPK w danej firmie zależy od stanu zatrudnienia. W pierwszej kolejności programem zostały objęte największe firmy zatrudniające ponad 250 osób, które miały obowiązek wdrożenia PPK już w listopadzie 2019 r. Z uwagi na pandemię COVID-19 ustawodawca przełożył termin na wdrożenie programu dla firm zatrudniających miedzy 50 a 249 osób i zrównał go z terminem dla firm zatrudniających 20-49 osób.

Określenie stanu  zatrudnienia
Przedsiębiorca określając stan zatrudnienia na potrzeby wprowadzenia PPK musi uwzględnić wszystkie osoby zatrudnione w rozumieniu ustawy o PPK, czyli:

■ pracowników w rozumieniu art. 2 Kodeksu pracy, z wyłączeniem pracowników młodocianych oraz przebywających na  urlopach górniczych i urlopach dla pracowników zakładu przeróbki mechanicznej węgla,
■ osoby, wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy o zleceniu, jeżeli ukończyły 18 lat,
■ członków rad nadzorczych, otrzymujących wynagrodzenie z tytułu członkostwa w radzie,
■ osoby wykonujące pracę nakładczą (chałupników) – jeżeli ukończyły 18 lat,

■ członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, jeżeli osoby z ww. tytułów są objęte obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego i rentowych.

W przedmiotowej puli przedsiębiorca będzie musiał uwzględnić osoby przebywające na urlopach rodzicielskich, wychowawczych, zwolnieniach lekarskich oraz osoby zatrudnione na niecały etat, przy czym każda osoba zatrudniona na część etatu będzie zaliczana jako jedna osoba zatrudniona. Osoby, które przebywają na urlopach bezpłatnych powinny być uwzględnione przez pracodawcę tylko wtedy, gdy w miesiącu, w którym przypada termin weryfikacji zatrudnienia, uzyskały przychód ze stosunku pracy i stanowi on podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Przykład:

Na dzień 31 grudnia 2019 r. pracodawca zatrudnia:
■ 20 osób na umowę o pracę w tym: 1 osoba jest na urlopie wychowawczym, 1 osoba na długotrwałym zwolnieniu lekarskim oraz 2 na urlopie bezpłatnym trwającym powyżej 1 miesiąca (w miesiącu grudniu 2019 r. pracodawca nie odprowadzał składek na ubezpieczenie społeczne),
■  1 osobę zatrudnioną na podstawie umowy zlecenia, od której pracodawca odprowadza składki na ubezpieczenie społeczne.

Stan zatrudnienia na dzień 31 grudnia 2019 r. będzie wynosił 19 osób, tym samym przedsiębiorstwo zostanie włączone do systemu PPK od 1 stycznia 2021 r.

W programie PPK nie muszą uczestniczyć podmioty, które:
■ zatrudniają mniej niż 10 osób, o ile każda z tych osób złoży deklarację rezygnacji z PPK,
■ pracodawcy, którzy wdrożyli Pracownicze Programy Emerytalne, z zastrzeżeniem, że wysokość składki odprowadzanej w ramach tego programu wynosi co najmniej 3,5 proc. wynagrodzenia brutto pracownika, a programem jest objętych przynajmniej 25 proc. załogi.

Wysokość składek
W ramach PPK na przedsiębiorcę został nałożony obowiązek zgłoszenia do programu wszystkich osób, które nie podjęły decyzji o rezygnacji z programu oraz przekazywania części ich wynagrodzenia (składka uczestnika) wraz ze składką przez przedsiębiorcę sponsorowaną (składka sponsorowana) do wybranej instytucji finansowej. Minimalna kwota, którą przedsiębiorca wdrażający PPK będzie musiał przekazać w imieniu pracownika do wybranej instytucji finansowej na jego indywidualne konto wyniesie miesięcznie:
■ 2 proc. wynagrodzenia brutto pracownika (składka pracownika),
■ 1,5 proc. wynagrodzenia brutto pracownika (składka sponsorowana).

Przedsiębiorca, a także uczestnik programu mogą podjąć decyzję o podwyższeniu stawki podstawowej (uczestnika i sponsorowanej), nie więcej jednak niż do 4 proc. wynagrodzenia brutto pracownika.

Przykład:

Pracownik decyduje się na uczestnictwo w programie PPK, jego miesięczne wynagrodzenie brutto wynosi 4 000 zł.

■ Miesięczna wysokość minimalnej składki w programie PPK:
      80 zł – składka pracownicza (2 proc. wynagrodzenia brutto)
     60 zł – składka sponsorowana (1,5 proc. wynagrodzenia brutto).

■ Miesięczna wysokość maksymalnej składki w programie PPK:
    160 zł – składka pracownicza (4 proc. wynagrodzenia brutto)
    160 zł – składka sponsorowana (4 proc. wynagrodzenia brutto).

Oprócz wpłat składki pracownika oraz składki sponsorowanej przez pracodawcę, uczestnik programu otrzyma również na swoje konto wpłaty od państwa:
■ Kwotę powitalną (250 zł),
■ Kwotę roczną (240 zł) w przypadku odłożenia w ciągu roku równowartości minimum sześciu miesięcznych wpłat naliczo- nych od minimalnego wynagrodzenia (312 zł w 2020 r.).

Składka sponsorowana przez pracodawcę stanowi dochód uczestnika programu, od  którego uczestnik będzie musiał zapłacić zaliczkę na podatek dochodowy. Osoba, której miesięczne wynagrodzenie nie przekracza kwoty 120 proc. płacy minimalnej (3120 zł brutto w 2020 r.) może zadeklarować wpłatę niższej wpłaty podstawowej do  maksymalnie 0,5 proc.

Obowiązki Pracodawcy
Pierwszym krokiem wdrożenia programu jest wybranie przez przedsiębiorcę instytucji finansowej, która będzie prowadziła PPK dla osób u niego zatrudnionych. Lista instytucji finansowych jest prowadzona przez Polski Fundusz Rozwoju. Decyzję o wyborze instytucji finansowej pracodawca powinien podjąć w uzgodnieniu z zakładową organizacją związkową, a w przypadku jej braku – z przedstawicielami pracowników. Pracodawca będzie mógł samodzielnie podjąć decyzję z jaką instytucją finansową będzie współpracował tylko w razie braku porozumienia z pracownikami w tym zakresie, na miesiąc przed  upływem terminu na zawarcie umowy o zarządzanie PPK.

Po dokonaniu przez przedsiębiorcę wyboru instytucji finansowej i zawarciu z nią umowy o zarządzanie PPK, przedsiębiorca będzie musiał zawrzeć umowę o prowadzenie PPK w imieniu wszystkich osób zatrudnionych w rozumieniu ustawy o PPK, którzy: są zatrudnieni powyżej 3 miesięcy, nie ukończyli 55 lat lub nie złożyli deklaracji o rezygnacji z PPK, ukończyli 55 lat, ale nie ukończyli 70 lat i złożyli wniosek o przystąpienie do PPK.

Innymi obowiązkami pracodawcy w ramach PPK są m.in:
■ informowanie pracowników o prowadzonym programie, warunkach uczestnictwa, rezygnacji, korzyściach i kosztach,
■ zbieranie informacji o innych kontach PPK pracownika,
■ przypominanie o konieczności odnowienia deklaracji o rezygnacji z programu, a w razie jej braku zapisywanie pracowników co 4 lata do PPK,
■ comiesięczne terminowe naliczanie i odprowadzenie składek na indywidulane konta pracowników w wybranej instytucji finansowej,
■ informowanie wybranej instytucji finansowej o decyzjach pracowników związa-nych m.in. z rezygnacją z programu, wysokością wpłat.

Sankcje
Przedsiębiorcy, którzy wdrożyli program powinni sumiennie wypełniać obowiązki na nich nałożone przez ustawę. Ich niedopełnienie może skutkować dotkliwymi karami grzywny, często zależnymi od rozmiaru przedsiębiorstwa (funduszu płac w firmie).

Katarzyna Michalik prawnik, praktyka prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, LSW Leśnodorski, Ślusarek i Wspólnicy
Manager HR z wieloletnim doświadczeniem kadrowym, projektowym i zarządzania ludźmi, zdobytym w międzynarodowych korporacjach. Zajmuje się sprawami z zakresu prawa pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Od wielu lat angażuje się w akcje społeczne wyrównujące szanse oraz wspierające osoby w trudnych momentach życiowych. Aplikantka radcowska, absolwentka studiów podyplomowych z zakresu wielu aspektów HR: „HR Biznes Partner” w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie, „Kadry i płace w prawie i praktyce” oraz „Zarządzanie zasobami personalnymi dla managerów personalnych” na Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie.  

www.lsw.com.pl 
www.lswipblog.pl