Fot. Materiały LSW

Reklama i promocja napojów alkoholowych oraz wyrobów tytoniowych podczas eventów

Zewnętrzne środki pozyskiwane na organizację eventów biorą się często ze sponsoringu całych  wydarzeń lub też z opłat za wystawienie promocyjnych stanowisk czy – ujmując generalnie – promocję  konkretnych produktów. Należy jednak pamiętać, że prawo wprowadza szereg ograniczeń dotyczących  reklamy i promocji pewnych artykułów.

Organizacja eventów z pewnością nie jest zadaniem łatwym. Odbiorca końcowy widzi zazwyczaj jedynie zachwycający, finalny efekt i nie zastanawia się z iloma problemami musieli się mierzyć organizatorzy. Wśród nich prym wiedzie pozyskiwanie funduszy. Zewnętrzne środki można uzyskać od sponsorów, co jest powszechnie praktykowane. Reklama i promocja niektórych artykułów bywa jednak problematyczna. Wśród nich niewątpliwie najważniejszymi, z punktu widzenia branży eventowej i rozrywkowej, są produkty alkoholowe i wyroby tytoniowe. Wobec nich ustawodawca wprowadza bardzo szczegółowe, restrykcyjne, a jednocześnie momentami wyjątkowo niejasne nawet dla samych prawników, regulacje.  

Generalny zakaz reklamy i promocji  napojów alkoholowych
Szczegółowe rozważania należy tradycyjnie zacząć od zagadnienia być może mniej ciekawego, a więc brzmienia samych przepisów. Kwestie dotyczącą zakazu reklamy i promocji napojów alkoholowych reguluje ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (dalej: „Ustawa 1”), a konkretniej jej art. 131. Wprowadza on generalny zakaz reklamy i promocji napojów alkoholowych. Od tego zakazu prawodawca wprowadza jednak szereg wyjątków, w szczególności warunkując dopuszczalność reklamy rodzajem alkoholu. Pierwszym z wyjątków, niewątpliwie najważniejszym, jest fakt, iż pod warunkiem spełnienia określonych przesłanek zakaz ten nie dotyczy piwa. Restrykcje dotyczą tu jedynie takich kwestii, jak m.in. miejsce i godziny reklamy czy kierowania jej do osób małoletnich. Natomiast z punktu widzenia branży eventowej, jak się zdaje, najważniejszą regulację wprowadza ustęp 5 przywoływanego artykułu. Zgodnie z nim zabrania się informowania o sponsorowaniu imprez masowych przez producentów i dystrybutorów napojów alkoholowych zawierających od 8 do 18 proc. alkoholu, w jakikolwiek inny sposób niż  poprzez umieszczanie wewnątrz dzienników i czasopism, na zaproszeniu, bilecie czy  plakacie nazwy producenta lub dystrybutora oraz jego znaku towarowego. Widoczne jest więc tutaj wskazywane zróżnicowanie pomiędzy gatunkami alkoholi. Tak jak dopuszczalne jest informowanie o sponsorowaniu eventu przez producentów piwa,  tak w przypadku producentów alkoholi zawierających od 8 do 18 proc. alkoholu takie informowanie jest ograniczone jedynie do wyżej wymienionych przypadków. Natomiast informowanie o sponsorowaniu eventów przez producentów napojów alkoholowych zawierających ponad 18 proc. alkoholu jest całkowicie zabronione.  

Co oznacza reklama i promocja?
Niewątpliwie po rozwiązaniu problemu czy mamy możliwość reklamować dany produkt, należy wskazać w jaki sposób możemy, a jak nie możemy tego robić. Ustawodawca wprowadza bowiem definicję zarówno reklamowania, jak i promocji. W rozumieniu Ustawy 1 promocją napojów alkoholowych jest publiczna degustacja napojów alkoholowych, rozdawanie rekwizytów związanych z napojami alkoholowymi, organizowanie premiowanej sprzedaży napojów alkoholowych, a także inne formy publicznego zachęcania do nabywania napojów alkoholowych. Natomiast na zakres pojęciowy terminu reklamy napojów alkoholowych w rozumieniu tejże ustawy składa się publiczne rozpowszechnianie znaków towarowych napojów alkoholowych lub symboli graficznych z nimi związanych, a także nazw i symboli graficznych przedsiębiorców produkujących napoje alkoholowe, nieróżniących się od nazw i symboli graficznych napojów alkoholowych, służące popularyzowaniu znaków towarowych napojów alkoholowych.

Generalny zakaz  reklamowania wyrobów tytoniowych
Jeszcze bardziej restrykcyjne przepisy ustawodawca wprowadza odnośnie promocji wyrobów tytoniowych. W myśl art. 8 ustawy z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (dalej: Ustawa 2) zabrania się reklamy szeroko ujętych wyrobów tytoniowych oraz papierosów elektronicznych i imitujących te towary produktów w miejscach publicznych. Dodatkowo, w zakresie, który jest niewątpliwie istotny z punktu widzenia niniejszego tekstu, ustawodawca w ustępie 2 tego samego artykułu dodaje, że zabrania się sponsorowania przez firmę tytoniową działalności sportowej, kulturalnej, oświatowej, zdrowotnej i społeczno-politycznej.

Co oznacza reklama i promocja?
Nadmienić również należy, że tak jak w przypadku reklamy i promocji napojów alkoholowych, także tutaj prawodawca  definiuje nam co oznacza reklamowanie i promowanie wyrobów tytoniowych. Za  pierwsze pojęcie ustawodawca uważa rozpowszechnianie komunikatów, wizerunków marek wyrobów tytoniowych lub symboli z nimi związanych, rozpowszechnianie nazw lub symboli graficznych podmiotów produkujących wyroby tytoniowe, nieróżniących się od nazw i symboli graficznych wyrobów tytoniowych lub symboli z nimi związanych służących popularyzowaniu marek wyrobów tytoniowych. Natomiast za promocję wyrobów tytoniowych ustawodawca postrzega publiczne rozdawanie wyrobów tytoniowych, organizowanie degustacji wyrobów tytoniowych, organizowanie premiowanej sprzedaży wyrobów tytoniowych lub konkursów opartych na ich zakupie oraz innych form publicznego zachęcania do ich nabywania lub używania, bez względu na formę dotarcia do adresata oraz oferowanie wyrobów tytoniowych konsumentom po obniżonej cenie w stosunku do ceny wydrukowanej na opakowaniu jednostkowym.

Wnioski końcowe
W świetle przedstawionych powyżej informacji należy niewątpliwie wskazać, że ustawodawca, kierując się troską o zdrowie społeczeństwa, wprowadził daleko idące restrykcje dotyczące reklamy i promocji napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych. W niniejszej sprawie jednocześnie wskazać należy na jeszcze jeden istotny aspekt. Wymogiem koniecznym, zarówno reklamy i promocji napojów alkoholowych, tak jak i wyrobów tytoniowych, jest fakt, iż ma to się dziać publicznie. Próbując wyjaśnić to pojęcie wskazać należy, iż chodzi o dostępność dla nieograniczonego kręgu adresatów. O ile więc w przypadku reklam radiowych, telewizyjnych czy billboardowych nie mielibyśmy wątpliwości co to charakteru takiej „publiczności”, to problem jawi się w przypadku eventów całkowicie otwartych czy biletowanych, ale bez limitu osób, które mogą na niego przybyć. Takiej odpowiedzi nie da się jednak udzielić generalnie, albowiem każdy przypadek trzeba badać in concreto. Jednakże z uwagi na surowe kary grożące przy złamaniu przepisów wyżej wymienionych ustaw (do 500 tys. zł) dotyczących reklamy i promocji zalecana jest daleko idąca wstrzemięźliwość. A jak w każdej dziedzinie życia zawsze lepiej jest zapobiegać niż leczyć.

Wojciech Kądziela  - LSW Leśnodorski Ślusarek i Wspólnicy
Aplikant radcowski. Zajmuje się też sprawami  z obszaru zwalczania nieuczciwej konkurencji  oraz szeroko rozumianego prawa reklamy.  Jest autorem tekstów publikowanych regularnie na LSW IP Blogu i prelegentem na ogólnopolskich konferencjach naukowych. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Laureat Nagrody Ministra Nauki  i Szkolnictwa Wyższego w konkursie na najlepszą pracę magisterską z dziedziny własności intelektualnej organizowanym przez Urząd Patentowy RP.  

www.lsw.com.pl 
www.lswipblog.pl